Dieta wegańska ma ponad 2000 lat historii, a jej korzenie sięgają starożytnej Grecji i starożytnych Indii. Współczesny weganizm rozpoczął się w 1944 r. wraz z założeniem The Vegan Society. Właśnie to stowarzyszenie ukuło termin „weganizm”, które zastąpiło używane wcześniej terminy „wegetarianizm beznabiałowy” i „ścisły wegetarianizm”.
Wegetarianie unikają wszelkiego mięsa, ryb i drobiu, ale mogą spożywać produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak jajka i mleko, natomiast weganie to wegetarianie, którzy nie spożywają żadnych produktów zwierzęcych ani produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego. Produkty te obejmują jajka, wszystkie produkty mleczne, a także miód. Choć weganizm kojarzy się głównie z dietą, jest także stylem życia, którego zasady dotyczą również codziennych zakupów. Niektórzy weganie mogą unikać ubrań wykonanych ze skóry, futra, jedwabiu i wełny lub jakichkolwiek kosmetyków czy mydeł wykonanych z produktów pochodzenia zwierzęcego.
Weganizm jest osobistym wyborem i istnieje wiele powodów, dla których dana osoba może zdecydować się na weganizm. Podczas gdy niektórzy zwracają się ku weganizmowi ze względu na zdrowie i dobre samopoczucie, inni mogą wybrać dietę wegańską ze względów etycznych lub ekologicznych. Na przykład niektórzy weganie decydują się na rezygnację z jajek i nabiału ze względu na swój sprzeciw wobec złego traktowania zwierząt i złych standardów pracy na fermach przemysłowych. Inni zostają weganami, aby nie przyczyniać się do nadmiernego śladu węglowego przemysłu mięsnego. Bez względu na dokładny powód, większość wegan wybiera weganizm jako sposób na przyczynienie się do stworzenia bardziej humanitarnego i przyjaznego świata.
Na pierwszy rzut oka weganizm może się wydawać ograniczający, jednak oferuje szeroki wachlarz opcji i elastyczność. Co więcej, chociaż często wiązany jest z niedowagą lub ciągłym głodem, weganizm nie jest równoznaczny z dietą niskowęglowodanową lub niskotłuszczową. Nie należy zapominać, że dieta wegańska polega na wyeliminowaniu mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, a nie na rezygnacji ze wszystkich makroelementów pokarmowych. Weganie mogą czerpać białko z diety bogatej w owoce, warzywa, fasolę, orzechy, tofu, a także seitan, tempeh i inne substytuty mięsa, które wcale nie ustępują mu smakiem!
Jeśli interesuje Cię dieta wegańska i wegański styl życia, iHerb oferuje duży wybór najwyżej ocenianych wegańskich produktów spożywczych, wegańskich suplementów, wegańskich produktów kosmetycznych, takich jak olej arganowy i kuracji na usta, oraz wegańskich produktów do pielęgnacji skóry, w tym peelingów do twarzy, kremów nawilżających i środków do mycia skóry bez mydła.
Dobrze zbilansowana dieta wegańska dostarcza potężną dawkę korzystnych związków roślinnych i składników odżywczych, które przyczyniają się do poprawy ogólnego stanu zdrowia. Poniżej znajdziesz wybrane korzyści zdrowotne wynikające z przejścia na weganizm.
Utrata masy ciała: Najważniejszą korzyścią związaną z dietą wegańską jest utrata masy ciała. Liczne badania wykazują, że weganie mają zwykle niższe wskaźniki masy ciała niż nieweganie. Diety wegańskie zazwyczaj pozwalają zmniejszyć spożycie kalorii bez konieczności aktywnego skupiania się na ich ograniczaniu, co w rezultacie sprzyja utracie wagi.
Składniki odżywcze: Spożywanie większej ilości żywności pochodzenia roślinnego przekłada się na większe spożycie określonych witamin, minerałów i składników odżywczych. Z licznych badań wynika, że diety wegańskie oferują więcej błonnika i przeciwutleniaczy niż tradycyjna dieta zachodnia. Diety wegańskie są także bogatsze w witaminy, w tym kwas foliowy, potas, magnez, witaminę A, witaminę C i witaminę E.
Niższe ryzyko zachorowania na cukrzycę: Badania dowodzą, że weganie mają zwykle niższy poziom cukru we krwi i są bardziej wrażliwi na insulinę, co pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
Zdrowe serce: Spożywanie większej ilości owoców, warzyw i fasoli obniża ryzyko chorób serca. Tak się składa, że właśnie te produkty są jednymi z podstawowych składników diety wegańskiej. Inne badania pokazują, że diety wegańskie mogą pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi, cholesterolu LDL („złego” cholesterolu, który gromadzi się w ścianach naczyń krwionośnych, potencjalnie powodując zatory) i ogólnych poziomów cholesterolu o wiele bardziej niż inne diety, obniżając ryzyko nadciśnienia.
Uznanie dla jedzenia: Wielu wegan żartobliwie zauważa, że dostrzega różnicę w sposobie odczuwania jedzenia, jakby miało więcej smaku. Nauka pokazuje, że to nie tylko wyobraźnia wegan. Wyeliminowanie śmieciowego jedzenia i produktów zwierzęcych bogatych w tłuszcze, sól i cukier nawet na kilka tygodni faktycznie wpływa na sposób działania kubków smakowych i zmienia ich wrażliwość na tłuszcze. Może to nadać zupełnie nowy wymiar spożywanym potrawom i pozwolić na głębsze docenienie różnorodnych smaków.
Dieta wegańska może wydawać się restrykcyjna, jednak oferuje mnóstwo opcji na każdy posiłek. Dzięki nowym rozwiązaniom znalezienie przyjaznych dla wegan substytutów tradycyjnej żywności jest łatwiejsze niż kiedykolwiek.
Zasadą diety wegańskiej jest unikanie wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego. A jeśli chodzi o pozostałe produkty — masz pełne (roślinne) pole do popisu! Do żywności wegańskiej zalicza się:
Najważniejszą kwestią, o jakiej należy pamiętać w przypadku diety wegańskiej, jest odpowiednie planowanie posiłków. Przejście bez zastanowienia na dietę wegańską nie tylko może pozbawić Cię satysfakcji z każdego posiłku, ale może również prowadzić do problemów zdrowotnych. Żywność pochodzenia roślinnego jest bogata w składniki odżywcze, ale może nie zawierać wszystkich niezbędnych witamin i minerałów. Brak planu często prowadzi do spożywania w kółko tych samych kilku posiłków, co może skutkować niedoborami. Stworzenie planu żywieniowego pozwoli Ci utrzymać dietę, a jednocześnie wykorzystać pełne spektrum żywności i smaków świata. Będziesz też częściej gotować dla siebie, co samo w sobie jest świetną rozrywką.
Niezwykle ważne jest, aby jeść różnorodne produkty, które zapewnią uczucie sytości, a jednocześnie przez cały dzień będą dostarczać wszystkie niezbędne witaminy, minerały i składniki odżywcze. Każda dieta będzie wyzwaniem, jeśli potraktujesz ją jako rezygnację z czegoś. To prawda, że nie zjesz więcej steku czy pasztetu, ale lodówka i spiżarnia pełne tofu, szpinaku, ziemniaków, jabłek, jagód, pomidorów i roślin strączkowych dają Ci znacznie większy wybór.
iHerb ułatwia planowanie posiłków i sięganie po wegańskie suplementy niezbędne do urozmaicenia diety roślinnej.
Do głównych produktów, których nie mogą jeść weganie należą:
Te ostatnie produkty są często najtrudniejsze do wykrycia, ponieważ smalec, masło i olej rybny często kryją się w żywności, która może wydawać się wegańska, zwłaszcza w wypiekach. Nawet napoje, które na pierwszy rzut oka wydają się nie zawierać produktów pochodzenia zwierzęcego, mogą być zwodnicze. Weźmy na przykład wino. Chociaż głównym składnikiem wina są winogrona, niektórzy winiarze używają żelatyny, białek jaj i białek mleka, aby związać taniny i uzyskać gładszą konsystencję i smak. Czasami stosuje się również karuk, czyli rodzaj pęcherza rybnego używanego do produkcji piwa Guinness, do odfiltrowywania cząstek stałych.
Inne podstępne produkty żywnościowe, na które należy uważać, to:
Najlepszym sposobem na upewnienie się, że żywność nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego, jest sprawdzanie etykiet. Większość firm informuje na etykiecie o występowaniu w składzie jajek, mleka i innych alergenów. Zwracaj uwagę na specyficzne terminy, takie jak serwatka, laktoza, kazeina, kastoreum i podpuszczka, które są substancjami zagęszczającymi, białka, substancje konserwujące i inne dodatki pochodzenia zwierzęcego. Kiedy jesz poza domem, nie bój się zapytać z wyprzedzeniem, czy restauracja oferuje dania wegańskie albo czy może wprowadzić modyfikacje lub zamienniki, aby dostosować się do Twojej diety.
Niezależnie od tego, czy masz ochotę na małe co nieco, czy też chcesz pobudzić apetyt przed posiłkiem, przekąski mogą zapewnić Ci uczucie sytości i dodać energii na cały dzień. Warto mieć przy sobie kilka wegańskich przekąsek na wypadek, gdyby okazało się, że jesteś poza domem i nie masz zbyt wielu innych opcji. Powyżej znajdziesz kilka naszych ulubionych zdrowych wegańskich przekąsek.
Niezbędne witaminy to takie, których organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, co oznacza, że można je uzyskać wyłącznie z pokarmu. Prawdą jest, że diety wegańskie oferują szeroką gamę składników odżywczych dzięki wysokiemu spożyciu owoców i warzyw, ale może w nich brakować niektórych witamin i minerałów, zwłaszcza jeśli dieta nie jest wystarczająco urozmaicona. Do składników odżywczych, których najczęściej brakuje weganom należą:
Witamina B12: Witamina B12, naturalnie występująca w produktach pochodzenia zwierzęcego (mięsie, nabiale i jajach), odgrywa ważną rolę w metabolizmie białek, syntezie czerwonych krwinek i zdrowiu układu nerwowego.
Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3: ALA to kwas tłuszczowy omega-3, który można znaleźć w orzechach włoskich, nasionach lnu i soi. Jednak do utrzymania ogólnego stanu zdrowia i zmniejszenia stanów zapalnych potrzebne są również DHA i EPA, znane jako długołańcuchowe kwasy tłuszczowe omega-3. Znajdują się one głównie w tłustych rybach i owocach morza (produkty niewegańskie).
Jod: Jod jest niezbędny dla zdrowia tarczycy, która reguluje metabolizm. Najłatwiej znaleźć go w nabiale i roślinach występujących na wybrzeżach mórz i oceanów. Jeśli nie jesz regularnie wodorostów, możesz mieć niedobory jodu.
Wapń: Minerał ten, korzystnie wpływający na wzrost i wytrzymałość kości, najczęściej występuje w mleku i produktach mlecznych. Chociaż można go również znaleźć w niektórych roślinach, w tym w jarmużu, brokułach i kapuście pak choi, większość ekspertów uważa, że weganie zazwyczaj nie spożywają wystarczającej ilości wapnia.
Cynk: Cynk, niezbędny do funkcjonowania układu odpornościowego, metabolizmu i naprawy komórek, zwykle nie występuje w produktach roślinnych. Organizm ma również trudności z wchłanianiem cynku z pokarmów roślinnych z powodu kwasu fitynowego.
Nawet najbardziej świadomym weganom przydałaby się pomoc w postaci suplementów. Mogą one dostarczyć brakujących składników odżywczych bez ingerencji w dietę. iHerb oferuje multiwitaminy i suplementy zawierające poszczególne składniki odżywcze, gdy dieta po prostu nie wystarcza. Nasze ulubione suplementy to m.in. płynny kolagen morski, żelki multiwitaminowe i lizaki z witaminą C.